Cổ phiếu là gì? Đầu tư cổ phiếu đang cực kỳ phát triển tại Việt Nam. Ngay cả trong bối cảnh đại dịch COVID thị trường chứng khoán nước ta vẫn tăng trưởng mạnh. Không ít người đã chuyển từ các kênh đầu tư truyền thống sang cổ phiếu. Tuy vậy, chắc chắn vẫn chưa nhiều người thực sự hiểu rõ cổ phiếu là gì. Vậy nên, trong bài tổng hợp kiến thức này, chúng tôi sẽ giúp bạn nắm rõ thế nào là cổ phiếu.
Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu là một loại chứng từ cho biết quyền sở hữu của người nắm giữ với cổ phần của doanh nghiệp. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp có xu hướng lựa chọn phương án phát hành cổ phiếu để huy động vốn, phục nhu cầu phát triển, mở rộng hoạt động.
Nói theo cách dễ hiểu hơn, cổ phiếu tương tự như chứng nhận đại diện cho quyền sở hữu doanh nghiệp của người nắm giữ cổ phiếu. Họ chính là người tham gia góp vốn rất hiểu và có quyền nhận cổ tức theo tỷ lệ góp vốn. Tuy nhiên, phía doanh nghiệp lại không có trách nhiệm phải hoàn trả lại số tiền mà cổ đông đã góp vào để nhận quyền cổ đông.
Thị trường cổ phiếu là gì?
Phần giải thích trên chắc hẳn đã giúp bạn hiểu rõ khái niệm cổ phiếu là gì. Trong mục này, Doanhnhanoline.com.vn sẽ tiếp tục đề cập về khái niệm thị trường cổ phiếu.
Thị trường cổ phiếu hay chính xác hơn phải gọi là thị trường chứng khoán. Đây là nơi hoạt động của người mua và người bán cổ phiếu. Thị trường chứng khoán nói chung được chia thành 2 nhóm. Cụ thể là thị trường thứ cấp và thị trường sơ cấp.
- Thị trường sơ cấp: Nơi chuyên diễn ra các đợt IPO (niêm yết cổ phiếu lần đầu). Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu lần đầu tiên đều phải thực hiện trên thị trường sơ cấp.
- Thị trường thứ cấp: Khi cổ phiếu đã phát hành trên thị trường sơ cấp chúng sẽ tiếp tục chuyển đến thị trường thứ cấp để giao dịch rộng rãi hơn. Hoạt động mua bán cổ phiếu mà chúng ta vẫn tham gia diễn ra chủ yếu trên thị trường thứ cấp.
Nếu còn thắc mắc hoạt động mua cổ phiếu là gì, bạn chỉ cần ghi nhớ rằng đây là hoạt động mà nhà đầu tư mua cổ phiếu của đơn vị phát hành. Phía phát hành cổ phiếu thường là các doanh nghiệp cần huy động vốn.
>>> Có thể bạn quan tâm: OTC là gì? Tìm hiểu về thị trường OTC & Top 3 sàn OTC uy tín
6 Đặc điểm cơ bản của cổ phiếu
Để nắm bắt một cách chính xác nhất định nghĩa cổ phiếu là gì, hãy cùng tìm hiểu 6 đặc điểm cơ bản của loại hình chứng từ sở hữu này.
Không có kỳ hạn và không cần vốn
Trong phần định nghĩa cổ phiếu nào về giúp tôi đã giải thích, doanh nghiệp hồng cầu nhiệm vụ phải hoàn vốn cho cho nhà đầu tư đã mua cổ phiếu. Bởi họ chính là chủ thể sở hữu doanh nghiệp thông qua quyền cổ đông. Trường hợp doanh nghiệp bị phá sản, cổ cũng biến mất không còn tồn tại.
Bên cạnh đó, cổ phiếu cũng không có kỳ hạn giống như bạn đầu tư trái phiếu hay gửi tiết kiệm ngân hàng. Khi dòng làm ăn hiệu quả, mỗi cổ đông đều được trả cổ tức.
Cổ tức không cố định
Cổ tức không cố định mà phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Tỷ lệ trả cổ tức cho chủ sở hữu cổ phiếu hay cổ đông không hề cố định mà sẽ phụ thuộc theo kết quả hoạt động của doanh nghiệp. Trường hợp doanh nghiệp làm hiệu quả, đạt lợi nhuận cao, cổ tức nhà đầu tư nhận được thường cao hơn so với lãi suất trái phiếu. Ngược lại nếu doanh nghiệp làm ăn thua lỗ hoặc tạm thời gặp khó khăn, cổ tức trả cho nhà đầu tư sẽ cực thấp, thậm chí là không có.
Giá cả luôn biến động
Giá cổ phiếu không hề cố định mà luôn biến động. Chính sự biến động này là cơ hội để nhà đầu tư mua bán kiếm lời. Giá cổ phiếu tại thị trường thứ cấp luôn biến động mạnh hơn so với thị trường thứ cấp.
Sự biến động của giá cổ phiếu có thể đến từ nhiều nguyên nhân. Chẳng hạn như xu thế tăng hoặc giảm chung của thị trường, tin tức, tác động chính trị, tình hình hoạt động của doanh nghiệp,..
Trong đó nguyên nhân quan trọng nhất vẫn là kết quả hoạt động của doanh nghiệp. Nếu nhận thấy bằng nhiều ngăn không hiệu quả, nhà đầu tư sẽ có xu hướng bán cổ phiếu đi khiến giá của chúng giảm xuống. Ngược lại, giá cổ phiếu tăng khi doanh nghiệp làm ăn hiệu quả làm cho nhà đầu tư có xu hướng mua vào nhiều hơn.
Thanh khoản cao
Nhìn chung, thanh khoản của cổ phiếu khá cao, nhà đầu tư cổ chuyển chúng thành tiền mặt khi bán lại cho người có nhu cầu. Tuy vậy, tính thanh khoản của một mã cổ phiếu nào đó vẫn bị phụ thuộc vào một số yếu tố. Chẳng hạn như kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, cung cầu thị trường.
- Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp: Bên phát hành cổ phiếu cụ thể ở đây là doanh nghiệp làm ăn kinh doanh hiệu quả, thời chỉ mức trả cổ tức cao, đương nhiên cổ phiếu đó sẽ thu hút nhiều người mua. Từ đó khiến giá cổ phiếu tăng lên. Trong tình huống ngược lại khi doanh nghiệp làm ăn bết bát, cổ phiếu của doanh nghiệp đó chắc chắn không thể thu hút người mua. Giá cổ phiếu thấp, thậm chí kém thanh khoản bởi nhà đầu tư không còn nhu cầu mua.
- Cung cầu thị trường: Cổ phiếu hay bất kỳ loại hình tài sản nào cũng đều chịu chi phối của cung cầu thị trường. Giá phiếu không chỉ phụ thuộc vào tình hình hoạt động của doanh nghiệp mà còn đến từ nhu cầu của nhà đầu tư. Mặc dù một mã cổ phiếu đến doanh nghiệp tiềm năng, làm ăn hiệu quả nhưng khi thị trường bão hòa, thanh khoản của chúng có khả năng không cao như kỳ vọng. Còn nếu như thị trường đang lên, giá nhiều loại cổ phiếu lại có xu hướng tăng, bởi nhu cầu của người mua lúc này khá lớn.
Có thể lưu thông
Theo khái niệm cổ phiếu là gì, bạn đã biết rằng nó giống như một chứng chỉ cho biết quyền sở hữu cổ đông của doanh nghiệp. Giá trị của cổ phiếu tương tự như tài sản thực sự. Tính chất thanh khoản của cổ phiếu giúp chủ sở hữu dễ dàng chuyển chúng sang tiền mặt. Sự lưu thông này cho phép chủ sở hữu cổ phiếu có quyền cho tăng như dạng tài sản thừa kế hoặc sử dụng vào nhiều mục đích khác.
Cổ phiếu có giá trị giống như tiền
Về mặt lý thuyết cổ phiếu có giá trị giống như tiền nhưng về mặt bản chất thì nó không phần là tiền. Tuy nhiên, giá giá trị của cổ phiếu lại được đảm bảo bằng tiền. Lưu ý rằng mệnh giá cổ phiếu không phải lúc nào cũng trùng với giá trị cổ phiếu.
Tiềm ẩn rủi ro với nhà đầu tư
Cổ phiếu không phải loại hình tài sản an toàn tuyệt đối, chúng luôn có sự biến động về giá, dễ bị tác động bởi nhiều yếu tố. Vì thế đầu vào cổ phiếu luôn tiềm ẩn rủi ro dù ít hay nhiều. Trước các đợt điều chỉnh tăng hoặc giảm mạnh, nếu nhà đầu tư giao dịch không đúng hướng thua lỗ chắc chắn không thể tránh khỏi.
Trong trường hợp nắm giữ cổ phiếu của doanh nghiệp bị phá sản, thậm chí nhà đầu tư còn phải gánh thêm nợ. Bởi khi đó, nợ doanh nghiệp chưa thanh toán sẽ chia theo tỷ lệ cổ đông nắm giữ cổ phần. Chẳng hạn như bạn nắm giữ 0.05% cổ phần đồng nghĩa bạn phải có trách nhiệm cùng chi trả 0.05 tổng nợ của doanh nghiệp.
Phân loại cổ phiếu
Dựa theo tính chất về quyền biểu quyết, chính sách chi trả cổ tức, khả năng chuyển nhượng lại thu hồi tài sản, cổ phiếu bao gồm 2 nhóm chính. Đó là cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi.
Cổ phiếu phổ thông
Cổ phiếu là gì? – Cổ phiếu phổ thông hay còn có tên gọi khác là cổ phiếu thường, chúng cực kỳ phổ biến trên thị trường. Đây là loại chứng khoán phổ biến trên thị trường chứng khoán. Chủ sở hữu cổ phiếu thường có quyền cho tặng, chuyển nhượng với đầy đủ quyền biểu quyết, hưởng cổ tức dựa theo tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.
Chủ sở hữu cổ phiếu phổ là nhóm đối tượng cuối cùng được quyền hưởng tài sản thanh lý của doanh nghiệp trong trường hợp phá sản. Họ cũng có thể tham gia biểu quyết nhưng sức ảnh hưởng không lớn bằng người nắm giữ cổ phiếu thương mại.
Cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu ưu đãi sở hữu đặc điểm của cổ phiếu thường và trái phiếu. Người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi được quyền nhận cổ tức ổn định theo từng năm, tỷ lệ chi trả tương đối cao. Đồng thời họ có quyền tham gia biểu quyết hoạt động của doanh nghiệp. Cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành dạng cổ phiếu phổ thông.
Tuy nhiên, cổ phiếu ưu đãi sẽ không được tự do chuyển nhượng. Trong trường hợp doanh nghiệp bị phá sản, chủ sở hữu cổ phiếu ưu đãi có quyền nhận thanh lý tài sản trước chủ sở hữu cổ phiếu thường nhưng vẫn xếp sau người nắm giữ trái phiếu.
Cổ phiếu ưu đãi nói chung lại chia thành 4 nhánh nhỏ. Bao gồm cổ phiếu ưu đãi cổ tức, ưu đãi biểu quyết và ưu đãi hoàn lại.
Cổ phiếu ưu đãi cổ tức
Khi sở hữu loại cổ phiếu này, bạn sẽ được hưởng cổ tức cố định không bị phụ thuộc vào tình hình hoạt động của doanh nghiệp. Mức trả cổ tức ngân cao hơn so với cổ đông nắm giữ cổ phiếu thường.
Đặc biệt cổ đông nắm giữ cổ phần ưu đãi còn có quyền nhận nhận tài sản tương ứng với chính số cổ phần của họ tại doanh nghiệp trong trường hợp doanh nghiệp bị phá sản. Cổ đông sở hữu loại cổ phiếu này người có quyền tham gia biểu quyết, tham dự đại hội cổ đông định kỳ. Họ cũng không có quyền đề nghị hoặc tham gia kiểm soát hoạt động của doanh nghiệp.
Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết
Cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi biểu quyết có quyền biểu quyết lớn hơn so với các cổ đông phổ thông. Họ có quyền tham gia trực tiếp biểu quyết các quyết định quan trọng của doanh nghiệp. Thế nhưng, cổ đông lại không có quyền chuyển nhượng cổ phiếu cho chủ sở hữu khác.
Bên cạnh đó, chỉ những tổ chức được chính phủ ủy quyền hoặc đội ngũ nhà đồng sáng lập doanh nghiệp mới có quyền sở hữu cổ phiếu ưu đãi biểu quyết. Cụ thể với người tham gia sáng lập doanh nghiệp có thể nắm giữ cổ phiếu biểu quyết trong vòng 3 năm, tính từ ngày doanh nghiệp chính thức được đăng ký chứng nhận kinh doanh. Sau 3 năm, cổ phiếu ưu đãi thuộc sở hữu của nhà sáng lập sẽ tự động chuyển thấy loại cổ phiếu phổ thông.
Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại
Đây là loại cổ phiếu mà chủ sở hữu có quyền được doanh nghiệp hoàn lại vốn. Tương tự như cổ đông nắm giữ cổ phiếu ưu đãi cổ tức, chủ sở hữu cổ phiếu ưu đãi hoàn lại không có quyền tham gia biểu quyết, tác động đến hoạt động doanh nghiệp.
>>> Có thể bạn quan tâm: Chứng quyền là gì? Lý do nên đầu tư vào chứng quyền
Lý do nên đầu tư vào thị trường cổ phiếu?
Cổ phiếu là gì? Có nhiều lý do để bạn nên đầu tư vào cổ phiếu thay vì các kênh đầu tư khác. Không chỉ bởi lợi nhuận mà còn bởi tính thanh khoản tốt, cách thức đầu tư linh hoạt.
Lợi nhuận cực hấp dẫn
Khi sở hữu cổ phiếu đồng nghĩa bạn cũng đang sở hữu một phần doanh nghiệp. So với lãi suất tiết kiệm 6-7% / năm, lợi nhuận từ đầu tư cổ phiếu trung cũng vào khoảng 20% / năm đối với một công ty tăng trưởng ổn định.
Thậm chí có những mã cổ phiếu chỉ trong một thời gian ngắn có thể đạt mức tăng đến cả vài trăm phần trăm. Lợi nhuận của nhà đầu tư khi đó sẽ cực lớn.
Thanh khoản cao
Thực tế, thanh khoản của cổ phiếu gần như chỉ đứng sau tiền mặt. Nhờ vậy, nhà đầu tư luôn dễ dàng giao dịch mua bán cổ phiếu, quá trình quy đổi sang tiền mặt cũng rất nhanh. Thị trường cổ phiếu nói chung luôn có sự tham gia của vô số người mua và người bán.
Khi thị trường tăng trưởng ổn chính là lúc thanh khoản cao, người nắm giữ cổ phiếu có thể dễ dàng chuyển đổi chúng sang tiền mặt.
Đầu tư linh hoạt
Cổ phiếu là kênh đầu tư rất linh hoạt. Theo đó, bạn không phải sở hữu số vốn lớn mới có thể tham gia thị trường này. Chỉ khoảng vài triệu đồng nhà đầu tư đã có thể bắt đầu mua bán cổ phiếu phiếu kiếm lời.
Ngoài ra, bạn cũng không cần phải chờ đến vài tháng hay vài năm mới nhìn thấy lợi nhuận. Thông thường chỉ sau 2 ngày, bạn đã biết lỗ lãi trước biến động tăng giảm của cổ phiếu đã đầu tư.
Lưu ý cần biết khi đầu tư cổ phiếu
Sau khi định nghĩa rõ hơn về khái niệm cổ phiếu là gì, bạn nên tiếp tục tìm hiểu một vài lưu ý khi tham gia kênh đầu tư này.
Lựa chọn nhóm cổ phiếu tiềm năng
Lựa chọn đúng mã hoặc nhóm cổ phiếu tiềm năng được xem như mới chốt để bạn có thể thành công khi đầu tư vào cổ phiếu. Thông thường mỗi nhà đầu tư này áp dụng cách thức sự lựa chọn riêng. Tuy nhiên, dù áp dụng cách nào, bạn vẫn nên thực hiện so sánh và lựa chọn kỹ lưỡng nhất.
- Chọn cổ phiếu theo nhóm ngành: Mỗi nhóm ngành lại có đặc thù hoạt động riêng. Vì thế nhà đầu tư cần phân tích sâu từng nhóm ngành để lựa chọn ra cổ phiếu có tiềm năng sinh lời nhất. Chẳng hạn như khi phân tích nhóm ngành công nghiệp, nhà thứ tư cần xác định rõ doanh trại thuộc ngành công nghiệp, khai thác hay sản xuất. Từ đó, phân tích theo đúng tính chất đặc thù.
- Lựa chọn theo kết quả phân tích tình hình hoạt động của doanh nghiệp: Kết quả hoạt động của doanh nghiệp có thể được thể hiện thông qua nhiều mặt. Ví dụ như tình hình tài chính, hoạt động chi trả cổ tức, tình hình huy động và sử dụng vốn,.. Bạn có thể tham khảo đánh giá của của một số chuyên gia hoặc trung tâm chứng khoán chuyên xếp hạng doanh nghiệp.
Lựa chọn thời điểm mua vào
Bên cạnh lựa chọn loại cổ phiếu cần mua thì thời điểm mua cũng rất quan trọng. Nếu mua vào không đúng thời điểm, bạn dễ mua phải cổ phiếu giá trị thị trường cao hơn giá trị thực của nó. Như vậy, khả thua lỗ sẽ là rất lớn.
Một nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là đầu tư vào giá trị. Không nhận thấy giá trị của của một mã cổ phiếu nào đó, họ sẽ bỏ qua cho dù chúng được thị trường đánh giá cao. Trong đầu tư tài chính nói chung và cổ phiếu nói riêng, nhiều nhà đầu tư thường áp dụng nguyên tắc “xanh bỏ, đỏ mua”.
Nói chung, nguyên tắc trên không sai nhưng nó không đúng trong tất cả mọi trường hợp. Đôi khi việc áp dụng cách mua bán một cách cứng nhắc như vậy dễ làm bạn bỏ qua cơ hội kiếm lời. Lựa chọn thời điểm mua cổ phiếu nên theo hướng linh hoạt, dựa trên phân tích, diễn biến thực tế của thị trường.
Cách thức đầu tư cổ phiếu hiệu quả
Trong phần cuối về bài viết với chủ đề cổ phiếu là gì, Doanhnhanoline.com xin dành một phần thời lượng để chia sẻ cách thức đầu tư sao cho hiệu quả nhất.
Lựa chọn đơn vị môi giới uy tín
Thị trường chứng khoán hay cổ phiếu hiện nay vẫn mang tính tập trung. Người mua bán chưa thực sự liên kết trực tiếp với nhau mà vẫn phải thông qua bên môi giới. Do đó, việc trước tiên bạn cần làm là lựa chọn một đơn vị môi giới thực sự uy tín, hỗ trợ dịch vụ chu đáo. Bên cạnh công ty môi giới chứng khoán, bạn có thể nhờ đến sự trợ giúp của các công ty quản lý quỹ.
Xây dựng danh mục đầu tư khoa học
Danh mục đầu tư vào cổ phiếu cần được thiết lập một cách khoa học. Nếu muốn hạn chế rủi ro từ biến động thị trường, bạn không nên chỉ tập trung vào một cổ phiếu mà nên đầu tư vào ít nhất 2-3 cổ phiếu.
Danh mục đầu tư vào cổ phiếu cần được thiết lập một cách khoa học
Ngoài ra, bạn hãy triển khai chiến lược trung bình giá. Có nghĩa với cùng một cổ phiếu nhưng mua thành nhiều lần. Ví dụ với số tiền 20 triệu đồng, bạn chia thành 4 phần mỗi phần 5 triệu. Mỗi tuần bạn sẽ sử dụng một phần tiền để mua cổ phiếu đã lựa chọn.
Thực hiện tốt khâu phân tích
Khâu phân tích tình hình hoạt động của doanh nghiệp rất quan trọng. Bởi doanh có làm hiệu quả, định hướng phát triển bài bản,.. Thì cổ phiếu của doanh nghiệp đó mới đáng đầu tư. Tính hiệu quả trong kinh doanh của doanh nghiệp luôn là yếu tố cốt lõi cho sự tăng trưởng bền của cổ phiếu.
Luôn cập nhật tin tức thị trường
Thị trường cổ phiếu thường bị chi phối khá mạnh mẽ bởi tâm lý của số đông nhà đầu tư. Mà chính tin tức lại ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý của nhà đầu tư. Do vậy, bạn không thể xem thường việc cập nhật tin tức.
Dựa vào đó, bạn sẽ phần nào dự đoán xu hướng giá cổ phiếu toàn thị trường, một vài nhóm ngành, hoặc một mã cổ phiếu. Và đưa ra chiến lược đầu tư đúng đắn nhất.
Lời kết
Cổ phiếu là gì? Cổ phiếu như một loại chứng nhận cho biết người nắm giữ cổ phiếu có quyền sở hữu cổ phần của doanh nghiệp. Tỷ lệ cổ phần tương ứng với số lượng cổ phiếu họ đã mua vào. Thông thường, cổ phiếu sẽ chia thành 2 nhóm chính, gồm nhóm phổ thông và nhóm ưu đãi. Trong đó, cổ đông nắm giữ cổ phiếu ưu đãi thường có tiếng nói lớn hơn trong mỗi cuộc biểu quyết.
Hiểu bản chất cổ phiếu là gì được xem như kiến thức nền tảng để mọi người tham gia vào thị trường chứng khoán. So với một số kênh đầu tư quen thuộc như vàng hay gửi tiết kiệm, lợi nhuận từ cổ phiếu có vẻ như hấp dẫn hơn. Tuy nhiên kèm theo đó cũng là rủi ro lớn hơn.
Để lại một bình luận