Nếu từng tham gia giao dịch chứng khoán, bạn hẳn từng nghe đến thuật ngữ lưu ký chứng khoán. Vậy nhưng, rất nhiều nhà đầu tư lại chưa thực sự hiểu nó định nghĩa về lưu ký chứng khoán. Do đó trong bài viết này, chuyên trang tài chính ảnh Doanhnhanoline.com sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thuật ngữ lưu ký trong chứng khoán nói chung.
Lưu ký chứng khoán là gì?
Lưu ký chứng khoán hiểu đơn giản là hoạt động có ghi nhận ký gửi, chuyển giao chứng nhận quyền sở hữu chứng khoán cho khách hàng. Mọi thông tin sẽ lưu lại trên hệ thống lưu ký VSD. Quá trình lưu ký này nhằm đảm bảo chủ sở hữu chứng khoán được hưởng đầy đủ quyền lợi.
Dựa theo quy định hiện hành, mỗi doanh nghiệp khi phát hành chứng khoán đều phải thực hiện như ký tại trung tâm VSD. Sau đó cổ phiếu của doanh nghiệp mới tin tức được quyền giao dịch.
Nguyên tắc lưu ký chứng khoán
Quy trình lưu ký chứng khoán nói chung phải tuân theo nguyên tắc nhất định. Cụ thể:
- Trường hợp không thể trực tiếp tìm đến trung tâm lưu ký VSD, khách hàng vẫn phải thực hiện thông qua thành viên lưu ký. Tiếp đó, thành viên lưu ký tiếp tục lưu ký chứng khoán tại trung tâm VSD.
- Khi khách hàng đăng ký lưu ký chứng khoán tại hệ thống trực thuộc thành viên lưu ký, điều kiện đặt ra lúc này là số dư trong tài khoản tại trùng khớp với số dư lưu ký đã mở tại VSD. Bên cạnh đó, tất cả những thông tin khác cũng phải trùng khớp. Trường hợp phát hiện sai sót, cách làm tình Thông báo thay đổi thành viên lưu ký để kịp thời điều chỉnh.
- Chứng khoán một khi đã trải qua lưu ký sẽ thuộc tài sản của khách hàng. Đồng thời chúng được quản lý hoàn toàn riêng biệt với tài sản của trung tâm VSD. Phía VSD không có quyền tin tuyển dụng, tiết lộ thông tin tài sản tài nguyên thứ ba.
Giả sử, bạn giữ vai trò là tổ chức phát hành lưu ký chứng khoán tại một thành viên trực thuộc mạng lưới lưu phí trên thị trường. Tiếp đó, phía thành viên lưu ký phải có trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ lưu ký cho bạn vào hệ thống VSD. Toàn bộ dữ liệu lưu ký cần phải chụp khớp thì quá trình này mới hoàn tất.
Thành viên lưu ký ở đây thường là doanh nghiệp, ngân hàng thương mại đang kinh doanh hoạt động tại Việt Nam. Các tổ chức này phải được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép hoạt động. Bên đó mỗi thành viên cũng phải nhận được sự đồng ý của trung tâm VSD để thực hiện nhiệm vụ nêu một thành viên lưu ký trong mạng lưới.
Lưu ký chứng khoán để làm gì?
Không tự nhiên lưu ký chứng khoán lại là những hoạt động bắt buộc. Nhờ có quá trình lưu ký ý quyền lợi của người tham gia đầu tư như sẽ được đảm bảo hơn.
- Là điều kiện kiên quyết để chứng khoán được phép mua bán trên thị trường Sở giao dịch.
- Tiết kiệm thời gian và chi phí in ấn chứng chỉ sở hữu chứng khoán cho hỏi nhà đầu tư. Bởi mọi thông tin lưu ký điều đã lưu lại tại trung tâm VSD và có thể kiểm tra tại bất kỳ đâu.
- Hạn chế tình trạng chứng chỉ chứng nhận từng khoản bị hư hỏng, thác lạc hoặc bị đánh cắp.
- Thúc đẩy cải thiện tính thanh khoản, kích thích hoạt động của vòng quay vốn trên toàn bộ thị trường.
- Hạn chế rủi ro đối với nhà đầu tư vào thị trường, tạo uy tín cho các bên tham gia giao dịch đầu tư.
Có thể hiểu đơn giản rằng thay vì phải sử dụng các loại giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu cổ phiếu, trái phiếu giá thì một khi đã lưu ký bạn không cần phải giữ chúng nữa. Sau khi lệnh giao dịch mua thành công, số lượng chứng khi thuộc sở hữu của bạn lập tức được lưu lại trên hệ thống lưu ký.
Mặc dù hình thức nắm giữ có chút thay đổi nhưng giá trị chứng khoán không hề thay đổi. Tất cả thành viên lưu ký đều kết nối chặt chẽ với trung tâm VSD. Mọi dữ liệu giao dịch luôn được cập nhật nhanh, chính xác.
Chứng khoán lưu ký và chưa lưu ký
Dựa theo phương thức giao dịch, cách thức nhận cổ tức,.. Chứng khoán nói chung thường được phân loại thành loại đã lưu ký và chưa lưu ký. Tổng số chứng khoán lưu hành trên thị trường bằng 2 loại chứng khoán này cộng lại với nhau.
Chứng khoán lưu ký
Đây là loại chứng khoán đã lưu ký và tồn tại theo dạng dữ liệu kỹ thuật số, liên kết chặt chẽ với tài khoản của nhà đầu tư như đăng ký sử dụng dịch vụ của thành viên lưu ký. Loại hình chứng khoán lưu ký đang được giao dịch tổng thể sinh hệ thống sàn HOSE, HNX,.. Nhà đầu tư sở hữu loại chứng khoán này có quyền hưởng quyền lợi cổ đông hoặc trái chủ theo chứng nhận của VSD.
Khi đầu tư vào thị trường chứng khoán, bạn cần thực hiện giao dịch tại hệ thống sàn HOSE, HNX, Sở Giao dịch chứng khoán.
Chứng khoán chưa lưu ký
Loại hình chứng khoán yêu cầu nhà đầu tư cần trực tiếp giao dịch với bên phát hành. Chứng khoán chưa lưu ký tồn tại dưới dạng sổ, giấy chứng nhận. Thường thì doanh nghiệp cổ phần chưa loại đại chúng hoặc đăng ký phát hành tại trung tâm VSD mới phát hành cổ phiếu theo dạng chưa lưu ký.
Chứng khoán chưa lưu ký vẫn có thể giao dịch và bà chủ sở hữu thực hiện cổ tức như bình thường nhưng phải thông qua doanh nghiệp cổ phần. Do đó, trong trường hợp cần chuyển nhượng chứng từ sở hữu, bạn cần tiến hành thực hiện theo một trong hai cách sau.
- Tự tìm kiếm nhà đầu tư để thực hiện cung mua bán không cần thông qua sàn trung gian.
- Lưu ký số cổ phần đang sở hữu nếu bên phát hành có đăng ký mã lưu ký tại trung tâm VSD.
Các thành phần tham gia vào quá trình lưu ý
Trong quá trình lưu ký chứng khoán luôn có sự tham gia của 2 thành phần. Đó là thành viên và hệ thống lưu ký chứng khoán.
Thành viên lưu ký chứng khoán thường là doanh nghiệp chứng khoán, ngân hàng thương mại hoạt động hợp pháp Tại Việt Nam. Mỗi thành viên phải đảm bảo có ít nhất một ban giám đốc duy trì hoạt động đăng ký. Phía nhân viên làm việc tại bộ phận lưu ký phải đã từng tham gia khóa đào tạo nghiệp vụ của trung tâm VSD.
Phần mềm chuyên thực hiện đăng ký, lưu ký luôn phải kết nối chặt chẽ với cổng thông tin điện tử của trung tâm VSD. Điều này nhằm đảm bảo rằng quá trình cập nhật thông tin lưu ký không bị gián đoạn.
Phí lưu ký chứng khoán được tính như thế nào?
Dựa vào thông tư 127/2018/TT-BTC, các loại hình chứng khoán như chứng chỉ quỹ, chứng quyền và cổ phiếu phí lưu ý lần lượt là.
- 0.3đ / cổ phiếu
- Chứng chỉ quỹ và chứng quyền đảm bảo là 0.3đ / tháng
Đối với trái phiếu doanh nghiệp tiền phí lưu ký tương đương 0.2đ / trái phiếu. Phí lưu ký tối đa là 2.000.000đ / tháng mỗi cổ phiếu.
Lưu ý chứng khoán có mang tính bắt buộc?
Nếu muốn được giao dịch trên hệ thống sàn chứng khoán, phía nhà phát hành bắt buộc phải tiến hành lưu ký chứng khoán. Nếu không lưu ký, chủ sở hữu chứng khoán chưa lưu ký chứng khoán vẫn có thể giao dịch trực tiếp với nhau nhưng nói chung sẽ tốn thời gian, không hề thuận tiện cho cả hai bên.
Tổng kết
Trên đây Doanhnhanoline.com vừa đề cập kiến thức cơ bản nhất liên quan đến lưu ký chứng khoán. Mong rằng thông tin chia sẻ của chúng tôi sẽ giúp bạn khi tham gia đầu tư chứng khoán!
Có thể bạn quan tâm
